Lenteprinses Juliana
Op 30 april 1927 werd de 18de verjaardag van prinses Juliana ‘feestelijk en toch gemoedelijk herdacht’ (woorden van koningin Wilhelmina in Eenzaam maar niet alleen). Juliana was nu staatsrechtelijk meerderjarig en kon, als de noodzaak hiertoe bestond, als regentes optreden en haar moeder opvolgen als staatshoofd. Zij droeg nu officieel de titel kroonprinses. Kort na haar verjaardag deed zij haar belijdenis in de Haagse Julianakerk en werd zij geïnstalleerd als lid van de Raad van State. Haar middelbare schoolperiode werd nu als afgesloten beschouwd: Haar gouvernantes werden ontslagen en in september van dat jaar ging Juliana in Leiden studeren. De gouden kooi ging even op een kier, want Juliana ging het huis uit en ‘op kamers’. Hiertoe had haar moeder een villa in Katwijk gehuurd, waar de prinses met enkele studievriendinnen van de VVSL (Vereniging voor Vrouwelijke Studenten Leiden) haar intrek nam. Deze periode werd door Juliana als een van de gelukkigste van haar leven beschouwd.
Lenteprinses (afb. 1). De foto is door de Apeldoornse fotograaf Stokhuyzen gemaakt in het fotoatelier van Het Loo, gelegen op de bovenste verdieping van een niet meer bestaand gedeelte van het paleis aan de tuinzijde (noordzijde!).
Op de 18de verjaardag zelf vond er een diner plaats op Paleis Noordeinde, waar Juliana ‘voor het eerst verscheen in het toilet van een uitgaand meisje, in alle fleur van de eerste jeugd’ (nogmaals Wilhelmina). Diezelfde avond was er een groot vuurwerk boven de Haagse Hofvijver, dat door het koninklijk gezin werd bekeken vanuit een versierd en verlicht bootje. In Wilhelmina’s woorden: ‘Het was een sprookje gelijk’.
Natuurlijk verscheen er bij deze feestelijke gebeurtenis een stroom aan souvenirs en gedenkplaten, alsmede enkele herinneringspenningen. Tot de meest opmerkelijke uitgaven behoort de officiële foto van Juliana, die voor publicatie werd vrijgegeven met als titel: Lenteprinses (afb. 1). De foto is door de Apeldoornse fotograaf Stokhuyzen gemaakt in het fotoatelier van Het Loo, gelegen op de bovenste verdieping van een niet meer bestaand gedeelte van het paleis aan de tuinzijde (noordzijde!).
De geschilderde achtergronddoeken bevinden zich nog wel in de collectie van Het Loo. Tegen het decor van de Witte Eetzaal kijkt Juliana ons ontspannen aan. Zij is gekleed in een lichte japon naar de mode van de tijd en zij is omringd door allerlei soorten bloemen, zoals brem, ribes en hortensia’s. De boodschap is duidelijk. Evenals in de 17de-eeuwse schilderkunst worden lentebloemen hier gebruikt als symbolen van jeugd, hoop, verwachting en vruchtbaarheid.
Wilhelmina’s lievelingsschilderij van haar dochter (afb.2). Het heeft altijd in haar salon op Het Loo gehangen, waar het tot de recente sluiting van het paleis voor het publiek te zien was.
Wilhelmina was zo verrukt van dit idee, dat ze er in 1930 nogmaals op teruggreep. Ter gelegenheid van Juliana’s 21e verjaardag bestelde ze een groot portret van haar dochter bij de ‘Amsterdamse Joffer’ Lizzy Ansingh. Zij deed dit in het vertrouwen dat kunstenares ‘de rosblonde haren en de mooie blanke teint der prinses goed tot zijn recht kan laten komen en dat zij een frisch en jong coloriet aan het gezicht zal weten te geven’. In deze verwachting werd Wilhelmina niet teleurgesteld. Bovendien heeft Lizzy Ansingh de jeugdige uitstraling van Juliana nog versterkt door veel bloemen in de compositie op te nemen. De lichte galajapon is versierd met roze en witte kunstbloemen en ook het haar is voorzien van een bloemdecoratie. Links op het schilderij is een kleurig boeket aangebracht. Het portret werd in het voorjaar van 1930 op Het Loo vervaardigd, waar Juliana ook voor de schilderes poseerde. Het werd Wilhelmina’s lievelingsschilderij van haar dochter (afb.2). Het heeft altijd in haar salon op Het Loo gehangen, waar het tot de recente sluiting van het paleis voor het publiek te zien was.
Later in het jaar 1930 kwam er een eind aan de studententijd van Juliana in Leiden en nam zij haar werkzaamheden als kroonprinses ter hand.
Marieke Spliethoff, oud-conservator Paleis Het Loo Nationaal Museum, april 2019
Weetjes van Marieke Spliethoff
Drs. M.E. (Marieke) Spliethoff
Dit weetje is exclusief voor Stichting Koninklijk Apeldoorn geschreven door Drs. Marieke Spliethoff, oud-conservator van Paleis Het Loo.
